Krakowskie Towarzystwo Opieki nad Zwierzętami
Towarzystwo Opieki nad Zwierzętami w Polsce zostało założone 1 listopada 1864 roku.
Była to druga na świecie tego typu organizacja po powstałym kilka lat wcześniej Królewskim Towarzystwie dla Zapobiegania Okrucieństwu wobec Zwierząt. TOZ jest pierwszym w Polsce stowarzyszeniem społecznym, działającym w sposób ciągły i zorganizowany.
Jednym ze współzałożycieli Towarzystwa był Adolf Dygasiński, a następnie współpracowali z nim Bolesław Prus, Henryk Sienkiewicz, Stefan Żeromski i wielu innych wybitnych Polaków.
Początkowo Towarzystwo działało na terenie zaboru rosyjskiego, lecz w 1875 roku zorganizowane zostało na terenie byłego zaboru austriackiego w Krakowie. Towarzystwo przeżywało wiele trudnych okresów. W 1905 roku uniezależniło się od rosyjskiej organizacji, przeżyło 50 lat niewoli. Po uzyskaniu niepodległości nastąpiło zjednoczenie wszystkich ugrupowań z poszczególnych byłych zaborów i w 1920 roku formalnie zarejestrowano Towarzystwo Opieki nad Zwierzętami w Polsce, obejmujące teren całego kraju. Lata wojny poważnie ograniczyły działalność Towarzystwa. Po wojnie na nowo zorganizowano pracę i aż do 1948 roku odtwarzano struktury organizacyjne.
W 1951 roku władze PRL przerwały działalność Towarzystwa – każda organizacja pozarządowa była niebezpieczna dla władz. W 1990 roku Towarzystwo Opieki nad Zwierzętami w Krakowie przekształciło się w Krakowskie Towarzystwo Opieki nad Zwierzętami – stowarzyszenie niezależne od struktur w Warszawie (Zarządu Głównego TOZ) , posiadające osobowość prawną, działające na podstawie statutu wpisanego do Krajowego Rejestru Sądowego w dniu 9 maja 1990 r. KRS nr 000044704
KTOZ przejął dotychczasowe prawa i obowiązki Towarzystwa Opieki nad Zwierzętami w Polsce. KTOZ zajmuje się opieką i chronieniem wszystkich gatunków zwierząt. Głównymi celami są: kształtowanie właściwego stosunku do zwierząt, działanie na rzecz właściwego i humanitarnego obchodzenia się ze zwierzętami oraz zapewnienia im niezbędnych warunków bytowania oraz krzewienie wśród społeczeństwa idei ochrony przyrody oraz środowiska, a zwłaszcza świata zwierząt.
